Gaslighting, Mobbing ve Toksik İş Kültürü Nedir? Gaslighting, Mobbing ve Toksik İş Kültürüne karşı ne yapmalı?
Gaslighting, mobbing ve toksik iş kültürü çalışanları sessizce yıpratıyor. Bu üç tehdide karşı hem bireysel hem kurumsal önlem şart. İş dünyasında başarıyla eş anlamlı hâle gelen bazı davranışlar, aslında psikolojik şiddetin farklı yüzleri olabilir. Gaslighting, mobbing ve toksik iş kültürü kavramları artık sadece kişisel travmalarla değil, kurumsal verim kaybıyla da anılıyor.
Çoğu zaman görünmeyen bu zihinsel şiddet biçimleri, bireyleri sessizce çökertiyor ve iş yerlerinde kalıcı tahribat yaratıyor.
Gaslighting, mobbing ve toksik iş kültürü çalışanları sessizce yıpratıyor. Bu üç tehdide karşı hem bireysel hem kurumsal önlem şart.
Gaslighting, Mobbing ve Toksik Ortam Nasıl Anlaşılır?
Gaslighting, kişinin algısını sabote eden bir manipülasyon türü olarak tanımlanıyor. Sürekli inkâr, çarpıtma ya da küçümseyici ifadelerle bireyin kendi hafızasından ve gerçekliğinden şüphe etmesi sağlanıyor. “Sen öyle demedin ki” ya da “Bunu uyduruyorsun” gibi cümlelerle karşılaşan çalışanlar, zamanla özgüven kaybı, depresyon ve kararsızlık yaşıyor. Bu durum sadece bireysel çöküşe değil, ekip dinamiklerinin bozulmasına da yol açıyor.
Mobbing ise hedef alınan çalışana yönelik sistematik bir yıpratma sürecini ifade ediyor. Dışlanma, sürekli eleştirilme, küçümsenme ya da bilgi akışından uzak tutulma gibi davranışlar, zamanla kişiyi fiziksel ve psikolojik olarak etkisiz hâle getiriyor. OECD raporları, bu tür baskılara maruz kalan çalışanların büyük bir kısmının kısa sürede istifa ettiğini ya da tükenmişlik yaşadığını ortaya koyuyor.
Çözüm İçin Bireyler ve Kurumlar Ne Yapmalı?
Gaslighting, mobbing ve toksik iş kültürü karşısında bireylerin alabileceği en önemli önlem; yaşananları belgeleyerek görünür hâle getirmek. E-posta kayıtları, notlar ya da toplantı tutanakları gibi belgeler, olası bir başvuru ya da yasal süreçte güvence sağlıyor. Ayrıca duygular yerine davranış temelli geri bildirim vermek, destek grupları oluşturmak ve gerekirse psikolojik destek almak önemli adımlar arasında.
Kurumların da bu tehditleri hafife almaması gerekiyor. Şikâyetlerin gizli ve güvenli şekilde bildirilebileceği sistemler kurulmalı. Psikolojik güvenlik konularında yöneticilere özel eğitimler verilmeli.
Zorbalığı tolere etmeyen net politikalar oluşturulmalı ve bu politikaların tüm çalışanlara uygulandığı gösterilmeli. Kurum içi şeffaflık, ödüllendirme sistemleri ve açık iletişim ortamı, bu tür olumsuzlukların kökünü kurutmak için en etkili yöntemler arasında yer alıyor.